Bybarszcz.edu.pl

arcydzięgiel litwor, jak rozpoznać barszcz Sosnowskiego, rośliny podobne do barszczu Sosnowskiego

7 rad, jak odróżnić arcydzięgiel litwor od barszczu Sosnowskiego

fot. I Sachajdakiewicz

Barszcz, czy nie barszcz – oto jest pytanie

„Na sąsiedniej działce znalazłam podejrzaną roślinę. To chyba barszcz Sosnowskiego. Czy moglibyście potwierdzić, lub zaprzeczyć? Załączam zdjęcia…” – właśnie takie maile coraz częściej wpadają do naszej skrzynki mailowej. Choć wśród zgłoszeń zdarzają się takie, które zmuszeni jesteśmy zweryfikować pozytywnie, to jednak w ostatnim czasie równie często możemy uspokajać zaniepokojonych Internautów. Wszystko to za sprawą jednego z gatunków roślin najczęściej mylonych z kaukaskimi barszczami, który właśnie zaczął kwitnąć.

Podobny, ale jednak inny…

Mowa o arcydzięglu litworze (Angelica archangelica). Roślina ta podczas kwitnienia zazwyczaj osiąga, podobnie jak barszcz Sosnowskiego, wysokość 2-3 m. Jest też równie masywna. Co więcej, gatunki te należą do tej samej rodziny (apiaceae – selerowate, baldaszkowate), co sprawia, że w ich budowie jest jeszcze więcej podobieństw takich jak:

• forma kwiatostanu – baldach złożony,
• pierzasto złożone liście,
• łodyga z wyraźnie zaznaczonymi węzłami i pustymi międzywęźlami,
• owoce w postaci rozłupni
• intensywny zapach.

fot. I. Sachajdakiewicz

Nic zatem dziwnego, że rośliny te są ze sobą często mylone. W budowaniu świadomości społecznej dodatkowo nie pomagają informacje publikowane w szeroko pojętych mediach, w których alarmujące artykuły dotyczące barszczy ilustrowane są zdjęciami właśnie arcydzięgli.

Poznaj 7 cech, dzięki którym odróżnisz arcydziegiel litwor od kaukaskich barszczy

Na szczęście niektóre charakterystyczne dla arcydzięgla cechy wyglądu pozwalają odróżnić go od kaukaskich barszczy. Jeśli będziecie mieć wątpliwości, z którą z tych roślin macie do czynienia, zwróćcie szczególną uwagę na:

1. kształt kwiatostanów
   – choć w przypadku obydwu gatunków występują dość duże baldachy złożone, to u arcydzięgla litwora mają one kształt kulisty, a u kaukaskich barszczy przypominają parasol;
2. kolor kwiatów
   – jeśli podejrzana roślina będzie miała zielonkawożółte bądź zielonkawobiałe kwiaty, z dużym prawdopodobieństwem będzie to właśnie arcydzięgiel; barszcz Sosnowskiego i barszcz olbrzymi kwitną na biało (rzadziej różowawo);
   

   fot. I Sachajdakiewicz

3. pora kwitnienia
   – czas, w którym omawiane gatunki kwitną nakłada się na siebie i przypada na okres maj-lipiec, jednak to arcydzięgiel zazwyczaj zakwita jako pierwszy (już od drugiej połowy maja do pierwszej połowy lipca); kaukaskie barszcze z reguły zaczynają kwitnąć w pierwszej połowie czerwca i kontynuują ten proces do końca lipca;
4. kształt liści
   – zarówno u barszczy, jak i u arcydzięgla natkniemy się na duże liście (o powierzchni ok. 1,2-1,5 m2) osadzone na długich ogonkach, jednak ich kształt znacznie się od siebie różni: u barszczu Sosnowskiego i barszczu olbrzymiego będziemy mieli do czynienia z liśćmi trójlistkowymi (tzn. złożonymi z 3 segmentów, nieparzystopierzaście), a blaszka liściowa będzie powcinana; tymczasem u arcydzięgla litwora liście będą 3-4-krotnie pierzaste, a poszczególne listki będą wyraźnie jajowate;
5. kolor liści
   – liście arcydzięgla są ciemnozielone, a od spodu sinozielone, tymczasem u kaukaskich barszczy będą one zazwyczaj miały żywo zielony kolor;
6. pokrycie łodygi
   – choć w przypadku obydwu omawianych gatunków rośliny wykształcają grubą łodygę (osiągającą średnicę przy gruncie ok. 10 cm), to i tu widoczne są pewne różnice w budowie; jeśli analizowana przez Was roślina będzie miała gładką łodygę, zapewne będzie to arcydzięgiel – łodyga kaukaskich barszczy jest silniej bruzdowana i rzadko owłosiona;
7. kolor łodygi
   – cechą charakterystyczną dla kaukaskich barszczy jest, że na powierzchni ich łodyg znajdują się fioletowawe plamki, których nie znajdzie się u arcydzięgla litwora; choć i u tego gatunku zdarza się, że łodyga jest w różnym stopniu fioletowawa to jednak przebarwienia te nie przyjmują postaci plamek, a raczej smug; dodatkowo (w przeciwieństwie do różnic w kolorze liści), w przypadku łodyg to u arcydzięgla będziemy mieć do czynienia z jaśniejszą zielenią.

fot. I Sachajdakiewicz

Zobacz zestawienie zdjęć porównujących wygląd arcydzięgla litwora i kaukaskich barszczy!

Inwazyjny obcy kontra gatunek chroniony

Barszcz Sosnowskiego i barszcz olbrzymi są w naszym kraju traktowane jako wymagające zwalczania inwazyjne gatunki obce. Z kolei często mylony z nimi arcydzięgiel litwor jest objęty częściową ochroną (do 2014 r. podlegał pod ochronę ścisłą). Niestety na skutek pomyłek lub niewiedzy często to on trafia pod kosiarkę lub jest traktowany środkami chemicznymi w ramach eliminacji toksycznego zagrożenia.

Pobierz ulotkę, która pomoże Ci rozpoznać omawiane rośliny.

Apelujemy! Zanim rozpoczniecie usuwanie jakichkolwiek roślin, myśląc, że to niebezpieczne kaukaskie barszcze, upewnijcie się, że rzeczywiście macie do czynienia właśnie z tymi gatunkami. Tylko rozsądne działanie wymierzone we właściwy cel ma jakikolwiek sens!

Jeśli masz wątpliwości, czy roślina w twojej okolicy, to barszcz Sosnowskiego, prześlij nam jej zdjęcie.
Pomożemy w rozpoznaniu potencjalnego wroga.