Dlaczego zbieramy informacje o kaukaskich barszczach?
- Barszcz Sosnowskiego i barszcz olbrzymi są jednymi z najniebezpieczniejszych gatunków roślin w Polsce. Ich właściwości toksyczne stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi (barszcze mogą powodować dermatozy wszystkich trzech stopni, dolegliwości dróg oddechowych, a nawet wstrząs anafilaktyczny). Do takich obrażeń może dojść nawet bez bezpośredniego kontaktu z rośliną – wystarczy przebywać w jej otoczeniu! Dodatkowo barszcz Sosnowskiego i barszcz olbrzymi błyskawicznie się rozprzestrzeniają (jedna roślina może wyprodukować ok. 100 000 nasion) i bardzo trudno je zwalczyć.
- Ze względu na właściwości toksyczne i inwazyjne gatunków stanowiska barszczu wymagają stałego monitoringu i zwalczania. Doświadczenia przeprowadzone w Czechach dowiodły, że liczebność tych roślin na badanym obszarze wzrosła o 100% w ciągu 14 lat. Prawdopodobnie nie ma żadnych przeszkód, żeby w Polsce miało być inaczej. Tylko szybkie zdobycie informacji o rozmieszczeniu stanowisk kaukaskich barszczy w naszym kraju pozwoli na ocenę skali inwazji tych gatunków i przedsięwzięcie działań związanych z ich zarządzaniem.
- Problem inwazji barszczy dotyczy całej Polski! Tylko kompleksowe spojrzenie na rozmieszczenie i liczebność osobników tych gatunków oraz obliczenie na tej podstawie prognoz zmian populacji i ocen zagrożenia dla ludzi stworzy możliwość zaplanowania i podjęcia właściwych decyzji w stosunku do barszczu Sosnowskiego i barszczu olbrzymiego.
Po co dane o miejscach występowania tych gatunków?
- Wielu ludzi nie jest świadoma, jak wielkie zagrożenie dla ich zdrowia mogą stanowić kaukaskie barszcze. Zwabieni (zwłaszcza dzieci) atrakcyjnym wyglądem tych roślin często podchodzą do nich zbyt blisko, czasem zrywają kwiaty. Ponieważ objawy obrażeń na ogół występują z opóźnieniem, często nawet lekarze nie potrafią dobrze zdiagnozować ich przyczyn. Bolesne poparzenia bardzo długo się goją, a blizny pozostają na skórze przez długi czas (miesiące, lata). Konieczne jest uświadamianie ludziom, dlaczego powinni unikać kontaktu z barszczem Sosnowskiego i barszczem olbrzymim oraz dlaczego powinni zgłaszać ich występowanie właściwym ośrodkom (takim jak barszcz.edu.pl, urzędy gminne itp.).
- Ostrzeganie przed zagrożeniami, jakie niosą ze sobą kaukaskie barszcze i wskazywanie miejsc ich występowania to póki co jedyne sposoby, by ochronić ludzi przed zgubnym skutkiem kontaktu z tymi roślinami. Każdy, kto będzie wiedział, gdzie może natknąć się na barszcz Sosnowskiego lub barszcz olbrzymi, będzie mógł skutecznie zapobiec staniu się ich ofiarą.
- Systematyczne i konsekwentne uzupełnianie danych o występowaniu barszczy w Polsce pozwoli na podjęcie właściwych działań. Umożliwi przygotowanie szczegółowych analiz skali zagrożenia dla zdrowia ludzkiego, map rozmieszczenia gatunków, prognoz ich rozprzestrzeniania się, a także odpowiednich programów zwalczania tych roślin.
- Tylko wspólne działanie ludzi z całej Polski pozwoli na uświadomienie lokalnym i państwowym władzom, jak duża jest skala problemu inwazji barszczu Sosnowskiego i barszczu olbrzymiego. Będzie również stanowiło potężny argument za podjęciem ustawowych decyzji o obowiązku zwalczania barszczy na terenie naszego kraju.