Inwazyjne gatunki obce

barszcz Sosnowskiego obcy inwazyjny

Barszcz Sosnowskiego i barszcz olbrzymi należą do inwazyjnych gatunków obcych, co oznacza, że mogą wyprzeć z rodzimej przyrody charakterystyczne dla niej gatunki. Kaukaskie barszcze są roślinami niezwykle ekspansywnymi. Ich szybkiemu rozprzestrzenianiu się sprzyja ogromna produkcja nasion – zazwyczaj od 30 000 nawet do 70 000 na osobnika1. Niezwykła zdolność oskrzydlonych owocków do rozprzestrzeniania się przez wiatr, wodę (nasiona posiadają zdolność pływania)2,3, zwierzęta, a także działalność ludzi dają kaukaskim barszczom ogromny inwazyjny potencjał.
Naukowcy opracowujący The Giant Hogweed Best Practice Manual2 wśród wielu biologicznych i ekologicznych cech inwazyjności barszczu Sosnowskiego i barszczu olbrzymiego wymienili następujące:

  • kiełkowanie wczesną wiosną przed rozpoczęciem wegetacji przez lokalne rośliny,
  • niska śmiertelność osobników, które już się przyjęły,
  • szybki wzrost rozet liściowych pozwalający na błyskawiczny rozwój populacji i kiełkowanie kolejnych osobników pod liśćmi już istniejących barszczy,
  • stałą liczbę osobników kwitnących i produkujących nasiona,
  • zdolność roślin przebywających w niedogodnych warunkach do opóźnienia kwitnienia do czasu zmagazynowania wystarczających zasobów,
  • kwitnienie wystarczająco wcześnie w okresie wegetacyjnym, co umożliwia pełne wykształcenie nasion,
  • umiejętność samozapylenia prowadząca do produkcji zdolnych do kiełkowania nasion,
  • wysoką płodność, umożliwiająca jednej roślinie na zapoczątkowanie inwazji,
  • duże zagęszczenie nasion w glebowym banku; niektóre nasiona przeżywają przynajmniej dwa lata,
  • niezwykle wysoki odsetek kiełkowania nasion niezależnie od miejsca ich wytworzenia w roślinie macierzystej.

1 Guzik 1994, 2 Booy i in. 2005, 3 Krzemkowski 1995